مدل‌های انتقال بیماری‌های عفونی: راهنمای علمی برای تصمیم‌گیران در حوزه بهداشت و دامپزشکی

مدل‌های انتقال بیماری‌های عفونی به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند که هر کدام مزایا و محدودیت‌های منحصر به فردی دارند:
### ۲-۱. مدل‌های مکانیکی (Compartmental Models)مدل‌های کلاسیکی مانند SIR و SEIR که جمعیت را به گروه‌های مجزا تقسیم می‌کنند:• *مزایا: سادگی مفهومی، نیاز به داده‌های محدود، اجرای سریع
• معایب: عدم توجه به ناهمگونی جمعیت، ساده‌سازی بیش از حد واقعیت
• کاربرد ایده‌آل: ارزیابی اولیه سیاست‌ها، بیماری‌های با الگوی انتقال ساده

### ۲-۲. مدل‌های آماری (Statistical Models)
مدل‌های داده‌محور که بر تحلیل روندهای تاریخی تمرکز دارند:
• انواع: سری‌های زمانی، رگرسیون‌ها، مدل‌های یادگیری ماشین
• نقاط قوت: پیش‌بینی کوتاه‌مدت دقیق، شناسایی الگوهای پیچیده
• محدودیت‌ها: وابستگی به داده‌های تاریخی، عدم شفافیت مکانیسم‌های علّی

### ۲-۳. مدل‌های عامل‌محور (Agent-Based Models)
شبیه‌سازی‌های پیچیده که هر فرد را به صورت مجزا مدل می‌کنند:
• ویژگی‌های منحصر به فرد: در نظر گرفتن ناهمگونی افراد، شبکه‌های تماس واقع‌گرایانه
• چالش‌ها: نیاز به داده‌های وسیع، پیچیدگی محاسباتی، زمان‌بر بودن
• موارد استفاده: سناریوهای پیچیده با رفتارهای ناهمگون

### ۲-۴. مدل‌های مجموعه‌ای (Ensemble Models)
ترکیب خروجی چندین مدل مستقل برای کاهش عدم قطعیت:
• مزیت اصلی: کاهش وابستگی به فرضیات یک مدل خاص
• کاربرد: پیش‌بینی‌های با اطمینان بالا، تصمیم‌گیری‌های حساس
• ملاحظات: نیاز به منابع محاسباتی بیشتر، پیچیدگی در تفسیر نتایج