همه چیز در مورد توله سگ تازه متولد شده، از لحظه زایمان تا چند هفتگی – پارت ۱ (زایمان تا توله سگ یک روزه)
سلاممم قبل از اینکه بریم سراغ توله سگ تازه متولد شده لازمه بگم که این نوشته رو خودم نوشتم و از هوش مصنوعی نیست خط به خط رفرنس رو مطالعه کردم و براتون نوشتم. بخونید و به سلامتی استفاده کنید. باعث خوشحالی و دلگرمیه اگر نظرتون رو برام بنویسید و اگر سوالی دارید خوشحال میشم پاسخ بدم. پیشاپیش از همراهی شما سپاسگزارم.
یه سگ تنها و درمونده توی ساحل
در یک غروب گرم و دل انگیز نیوشا در حال گشت و گذار در ساحل بود که چشمش به یک سگ لاغر افتاد. سگ بیچاره نای راه رفتن و نفس کشیدن نداشت و داشت از حال میرفت. نیوشا از روی نیت خیر با دل بزرگ و مهربونی که داشت سگ ساحلی رو با دوستش محدثه سوار ماشین خودشون کردن و بردن ویلایی که نیوشا در آن چند سال ها ساکن بود. نیوشا ارتباط خوبی با سگ ها تا حالا برقرار نکرده بود و دروغ چرا، از سگ کمی میترسید و همیشه ادعا میکرد که کت پرسن است و عاشق و دیوانه ی گربه ها. نیوشا و دوستش تصمیم گرفتن تا صبح صبر کنن تا فردا اول وقت سگ رو به دامپزشکی ببرن تا از حال روزش با خبر بشن تا اگر مشکلی داره درمانش کنن.
سگ به سرعت با محیط ویلای نیوشا خو گرفت و احساس امنیت میکرد. سگ گرسنگی بی حد و مرزی داشت و نیوشا و دوستش هرچی غذا بهش میدادن سگ سیر نمیشد. شکم سگ به طرز باور نکردنی ای جلو آمده بود و باعث نگرانی نیوشا شده بود.
صبح شد! نیوشا فریاد زنان محدثه رو صدا زد: بدو بیااااا ببین چی شدهههه! بله سگ زایمان کرده بود و ۴ توله سگ زیبا و کوچک بدنیا آورده بود. باور کردنی نبود که سگه مادر توله سگ هارو به این زیبایی و وقار پذیرفته و درحال لیس زدن آن هاست. لحظاتی بعد شروع به شیر دادن به توله سگ ها کرد و اگر نیوشا به توله ها دست میزد سگ مادر هیچ خشونت و عصبانیتی نشان نمیداد گویی مشکلی به جا به جایی توله سگ ها توسط نیوشا نداشت. هرچند که برخی نژاد ها و سگ ها اگر احساس خطر بکنن به هیچ عنوان اجازه نزدیک شدن موجودات دیگه به توله سگ هاشون رو نمی دهند.
محدثه کاغذی برداشت و لیست تمام سوالاتی که باید از دامپزشک می پرسیدن رو نوشت و آماده شدن با دامپزشک تماس بگیرن تا ببینن باید چیکار کنن.
سوالات متداول صاحبان توله سگ‌های تازه متولد شده
- آیا خواب زیاد توله سگ تازه متولد شده طبیعی است؟ (میزان طبیعی خواب توله سگ چقدر است؟)
- چگونه بفهمیم توله سگ به اندازه کافی گرم است؟ (علائم سرما و هیپوترمی در توله‌ها)
- آیا دفع ادرار و مدفوع نکردن توله سگ تازه متولد شده طبیعی است؟ (چرا توله سگ دستشویی نمی‌کند؟)
- علائم هشدار دهنده بیماری در توله سگ تازه متولد شده کدامند؟
- مهمترین شاخص‌های سلامت توله سگ تازه متولد شده چیست؟ (چگونه سلامت توله را در خانه بررسی کنیم؟)
- چه زمانی چشم‌ها و گوش‌های توله سگ تازه متولد شده باز میشوند؟
- آیا دست زدن و لمس کردن توله سگ به رشد آن کمک میکند؟ (اهمیت تحریک و لمس در توله‌ها)
- توله سگ‌ها تا چه سنی باید کنار مادر و خواهر و برادرشان بمانند؟ (سن مناسب جدایی توله از مادر)
- چرا اجتماعی کردن توله سگ در سنین پایین اهمیت دارد؟ (معرفی توله به محیط‌ها و تجربیات جدید)
آیا خواب زیاد توله سگ تازه متولد شده طبیعی است؟ (میزان طبیعی خواب توله سگ چقدر است؟)
توله سگ ها ۸۰ تا ۹۰ درصد (۸۰-۹۰%) روز رو میخوابند این یه روند عادی و طبیعیه و توله سگ ها زمانی بیدار میشوند که گرسنه باشند، بیمار باشند و یا صدایی آرامش آن ها را اذیت کند. اگر توله سگی به هیچ وجه نمیخوابید یا بی قراری مداوم داشت که شک ما رو بر می انگیزید و متوجه میشدیم که شیر هم نمیخورد، این علائم مارو به سمتی می بره که به هیپوترمی ، هیپوگلیسمی و یا عفونت داشتن توله سگ ها شک کنیم و حتما باید به دامپزشکی مراجعه کنیم.
چگونه بفهمیم توله سگ به اندازه کافی گرم است؟ (علائم سرما و هیپوترمی در توله‌ها)
یه نشونه خیلی تابلو از سرما یا گرما در توله سگ های تازه متولد شده اینه که اگر توله سگ ها سردشون باشه بهم دیگه میچسبن و اگر گرمشون باشه از هم دیگه و از مادرشون دور میشن تا گرما رو دفع کنن. کنترل دمای محیط برای مادر و توله سگ ها به قدری مهم و حیاتیه که رازه بقای توله سگ ها کنترل دمای میزان و عالیه.
دمای طبیعی مقعدی توله سگ تازه متولد شده ۳۵ تا ۳۷.۲ درجه سانتی گراد است. این دما کمی پایین تر از دمای بدن مادر توله سگ هاست.
هیپوترمی یا سرمازدگی در توله سگ تازه بدنیا اومده چیه؟
هیپوترمی عامل اصلی مرگ و میر در توله سگ های تازه متولد شده هست. هیپوترمی یا سرمازدگی حاصل مکانیسم نامناسب ترموگولاسیون بدن توله سگ همراه با پاسخ محدود سیستم وازوکانستریکتور به سرماست و به طور کلی به پایین آمدن دمای مقعدی توله سگ ها به زیر ۳۵ درجه سانتی گراد هیپوترمی توله سگ گفته میشود. پس بنابراین کنترل دما و ترموگولاسیون توله سگ تازه متولد شده به شدت حائز اهمیت است و باید جدی گرفته شود.
توله سگ ها مانند نوزاد انسان قادر به بالا آوردن دمای بدن با لرزیدن نیستند و آن ها نمیتوانند مانند انسان ها رگ های زیر پوست خودشون رو منقبض کنن تا خون به هسته بدن برود تا دمای بدن بالا تر رود و همین یکی از عوامل مهم ایجاد سرمازدگی و هیپوترمی در توله سگ های گوگولی ماست.
علائم ایجاد هیپوترمی و سرمازدگی در توله سگ ها
اولین علامت ضعف و احساس درماندگی در توله سگ هاست. بی قراری، کاهش سطح هوشیاری و مهم تر از همه عدم شیر خوردن از مادر توله سگ هاست. تمام این علائم نشان از یک چرخه کشنده و بسیار خطرناک و سوق دادن توله سگ ها به دره ی مرگ است پس بنابراین باز هم تاکید میکنم کنترل دما به شدت مهمه و هرگونه علائم نگران کننده ای باید جدی گرفته بشه و به دامپزشک مراجعه شود تا توله سگ ها به حالت استیبل و طبیعی خودشون برگردن.
جعبه زایمان مناسب برای سگ و توله سگ تازه متولد شده
جعبه زایمان به محلی گفته میشه که صاحب حیوان برای زایمان هرچه راحت تر و کنترل حداکثری بهداشت سگه مادر و توله سگ های تازه متوله شده ساخته میشه. دمای مناسب و طبیعی برای جعبه زایمان سگ ۳۰ تا ۳۳ درجه سانتی گراد (۳۰-۳۳ درجه سانتی گراد) برای ۲۴ ساعت اول زایمان است. شما باید محیطی تمیز و خشک برای سگ ها فراهم کنید. به طور مداوم پتو ها و حوله ها را شسته و خشک کنید، روزنامه های کثیف را تعویض کنید و دمای جعبه زایمان سگ را هم کنترل کنید و به دمای گفته شده وفادار بمانید.
مهم ترین نکته در جعبه زایمان سگ
توله سگ تازه متولد شده تا ۷ روزگی به علت عدم تکامل سیستم رفلکس های عصبی عضلانی قادر نیست خودش رو از گرمای شدید دور کنه، به همین دلیل استفاده از هیتر های برقی و بخاری در جعبه زایمان یا نزدیکش جایز نیست زیرا اگر توله ای نزدیک هیتر گرما باشه خواهد سوخت و تلف میشه. بنابراین شما میتوانید برای حفظ گرمای جعبه زایمان از پتو های گرمایشی آب گرم یا لامپ های مادون قرمز در شرایط کنترل شده و مشورت دامپزشک استفاده کنید تا دمای ۳۰ تا ۳۳ درجه سانتی گراد را حفظ کنید. لازم به ذکره که دمای جعبه زایمان بعد از گذشت یک هفته باید روی عدد ۲۴ تا ۲۶.۷ درجه سانتی گراد (۲۴ – ۲۶.۷ درجه سانتی گراد) به طور تدریجی کاهش پیدا کنه.
اولین دفع مدفوع و ادرار در توله سگ تازه متولد شده
سگه مادر بعد از شیر دهی اولیه به توله سگ ها روند دفع مکونیوم meconium که ماده ای قهوه ای تیره و چسبناک است را تحریک می کند. مکونیوم حاصل تجمعات دستگاه گوارش در طول دوران جنینی میباشد. اگر توله سگ ها نتوانند مکونیوم را دفع کنند نشان از آترزی مقعدی anal atresia یا مشکلات دیگری در لوله ی گوارش است که سریعا باید معاینه دامپزشک اتفاق بیوفته و علت عدم دفع مکونیوم یا مدفوع اولیه توله سگ مشخص و درمان بشود.
چرا گاهی مکونیوم دیده نمیشود اما دفع شده است؟
تصور کنید سگ ماده در ساعت ۲ بامداد زمانی که نیوشا خواب است زایمان را انجام داده و سگ مادر برای عدم جذب دشمنان و شکارچیان بر حسب غریزه خود شروع به نظافت و تمیز کردن توله سگ ها میکند. سگ ماده از روی غریزه مکونیوم های توله سگ های تازه متولد شده را لیس زده و خورده است و صبح که ما بیدار شده و صحنه را میبینیم خبری از مکونیوم نیست. به هر حال نظر دامپزشک در صورت شک به عدم دفع مکونیوم بسیار حائز اهمیت است.
دفع مدفوع و ادرار در توله سگ های یک روزه و تازه متولد شده
توله سگ های گوگولی از آنجایی که تا ۳ هفته ابتدایی تولد به دلیل عدم تکامل سیستم دفع ادراری و مدفوع خودشون نمیتونن کنترلی روی دفع داشته باشند، برای دفع نیاز حیاتی و واجب به تحریک ناحیه پرینه perineum (ناحیه تناسلی و مقعد) خود دارند که مادر آن ها با لیس زدن ناحیه پرینه تناسلی و مقعدی باعث تحریک ناحیه و دفع ادرار و مدفوع توله سگ ها میشوند.
گاهی اثری از دفع ادرار و مدفوع نیست زیرا شاید سگ ماده وسواسی است و به نظافت بیش از حد توله سگ ها اهمیت حداکثری می دهد بنابراین تمام دفعیات را لیس زده و میخورد.
کمک به دفع ادرار و مدفوع به توله سگ های بی مادر
اگر توله سگ ها مادر نداشتند یا سگ ماده از لیس زدن ناحیه تناسلی و مقعد جهت تحریک دفع ادرار و مدفوع امنتاع کرد شما باید این وظیفه را انجام دهید. شاید بپرسید چگونه؟
برای اینکار میتوانید یک حوله گرم (نه داغ!!! فقط کمی گرم باشه) و مرطوب بر روی ناحیه پرینه تناسلی و مقعد به آرامی و یواش مالش دهید. اینکار باعث تقلید رفتار سگ ماده میشود و روند دفع ادرار و مدفوع را میسر میکند.
ویژگی‌های ظاهری و رنگ ادرار توله سگ سالم
ادرار توله سگ سالم چند ویژگی دارد که میتواند چک کنید؛ روشن، شفاف و بی رنگ سه ویژگی اصلی ادرار توله سگ های سالم است. هرگونه رنگ غیر طبیعی و مشکل در دفع ادرار باید سریعا توسط دامپزشک تشخیص و روند درمان آغاز شود.
به طور مثال دیده شدن خون و رنگ قرمز در ادرار توله سگ نشان از مشکلات کلیوی و … میباشد که به اصطلاح هماتوری نامیده میشود.
هماتوری یا دیده شدن خون در ادرار توله سگ تازه متولد شده چیست؟
هماتوری به وجود خون در ادرار گفته میشود. این خون میتواند به صورت آشکار و قابل دید با چشم غیرمسلح باشد (که به آن Gross Hematuria یا Macroscopic Hematuria می‌گویند) یا فقط با آزمایش میکروسکوپی ادرار قابل تشخیص باشد (که به آن Microscopic Hematuria می‌گویند). دیدن خون در ادرار، به‌خصوص در نوزادان، همیشه یک علامت هشداردهنده جدی است و نیاز به ارزیابی فوری دامپزشکی دارد. علل هماتوری میتواند بسیار متنوع باشد و از مشکلات نسبتاً جزئی تا بیماری‌های جدی متغیر است، از جمله:
- عفونت‌های مجاری ادراری (UTI)
- سنگ‌های کلیه یا مثانه
- ضربه یا آسیب به دستگاه ادراری
- بیماری‌های کلیوی
- اختلالات انعقادی خون
- وجود تومور یا سرطان در دستگاه ادراری
- مسمومیت با برخی داروها یا مواد شیمیایی
- در نوزادان، گاهی عفونت‌های باکتریایی یا ناهنجاری‌های مادرزادی میتواند باعث آن شود.
کنترل وزن توله سگ های تازه به دنیا آمده را جدی بگیرید
به طور کلی حس وزنی توله ها در دست ما باید یک حس خاص باشد؛ جامد، توپر و سنگین. عدم رشد توله سگ ها بعد تولد هشداری برای هیپوترمی (سرمازدگی) و کاهش احتمال بقا یا نشانی از بیماری هاییست که باید بررسی تخصصی شوند. بنابراین کنترل وزن دقیق با ترازوی دیجیتال گرمی با دقت بالا بسیار مهم است. پس مهم ترین کار شما به عنوان یاری دهند سگ ماده بعد زایمان وزن کشی بعد زایمان و یادداشت اعداد بدست آمده و آمار نویسی روزانه از وزن توله سگ ها روزی ۲ بار است.
وزن نرمال توله سگ تازه متولد شده
وزن نرمال توله سگ های تازه به دنیا آمده بعد زایمان بسته به نوع نژاد متفاوت است اما به طور کلی:
- توله سگ های نژاد کوچک: ۱۰۰-۲۰۰ گرم
- توله سگ های نژاد متوسط: ۲۰۰-۴۰۰ گرم
- توله سگ های نژاد بزرگ: ۴۰۰-۵۰۰ گرم
- توله سگ های نژاد غول پیکر: ۷۰۰ گرم و بیشتر
کاهش وزن توله سگ بعد تولد! عادی یا نشانی از مرگ؟
خب شاید از دست دادن وزن توله سگ ها برای شما نگران کننده باشه اما یه موضوعی رو باید بدونید. از دست دادن وزن بدن توله سگ های تازه متولد شده در ۲۴ ساعت اول تولد به مقدار کمتر از ۱۰% وزن بدو تولد عادیست اما اگر در ۲۴ ساعت اول توله سگ تازه متولد شده بیشتر از ۱۰% وزن بدو تولد خودشو از دست بده جای نگرانی وجود داره و هرچه سریع تر باید تحت نظر دامپزشک قرار بگیره.
بعد از روز اول یا ۲۴ ساعت حیاتی تولد فقط باید شاهد رشد وزن توله سگ ها باشیم و هرگونه کاهش وزنی نگران کنندس. به طور میانگین هر توله سگ تازه متولد شده بعد از ۲۴ ساعت ابتدایی تولد باید ۵ تا ۱۰ درصد (۵-۱۰%) وزن بدو تولد خودش رشد روزانه داشته باشه و به نوعی دیگر ۱ تا ۳ گرم به ازای هر پوند وزن نمونه سگ بالغ از همان گونه رو شاهد افزایش وزن توله سگ ها باشیم.
نتیجه گیری: ۲۴ ساعت حیاتی بعد از تولد توله سگ ها (پارت ۱)
تا به اینجا نیوشا و محدثه اطلاعات ارزشمندی در خوصوص توله سگ های تازه متولد شده از دامپزشک بعد از پرسش لیست سوالاتشان دریافت کردند. اطلاعتی مانند تغذیه توله سگ ها، دفع ادرار و مدفوع توله سگ ها، دما و نحوه کنترل دما توله سگ ها، ساخت جعبه زایمان بی نقص، وزن توله سگ تازه متولد شده و …
این مقاله رو به عنوان پارت ۱ به اتمام میرسونم تا در نوشته بعدی در سایت دامپزشکی دات کام شما رو به ادامه روند نگهداری از توله سگ های تازه بدنیا اومده ی گوگولی دعوت کنم، منتظر پارت بعدی باشید لینکش رو همین زیر براتون میذارم. فعلا خدانگهدار:) راستی توی سایت عضو بشید و سوالاتون رو کامنت بذارید زیر این نوشته. دوستتون دارم فعلا بای
منبع استفاده شده در این نوشته
THE VETERINARY WORKBOOK OF SMALL ANIMAL CLINICAL CASES – Ryane E. Englar, DVM, DABVP
(Canine and Feline Practice)
بیشتر بخوانید: ۵ دلیل برای داشتن سگ در خانواده: چرا سگ‌ها بهترین دوستان انسان‌ها هستند
آیا این نوشته برایتان مفید بود؟
